Ի՞նչ պետք է իմանալ դեղերի ներմուծման և արտահանման մասին
Հայաստանի դեղագործական շուկայի զգալի մասը կազմում են արտերկրից ներմուծված ապրանքները: Դեղերի ներմուծման և արտահանման կարգն ունի իր առանձնահատկությունները և պետք է համապատասխանի որոշ նորմատիվ պահանջներին: Սկզբից նշենք, որ դեղերն ու դեղամիջոցները կարող են ներկրվել և արտահանվել միայն ՀՀ առողջապահության նախարարության կողմից տրված հավաստագրի առկայության դեպքում, որը տրվում է 1 տարի ժամկետով: Ներմուծման կամ արտահանման հավաստագիրը տրվում է էլեկտրոնային եղենակով, իսկ գրավոր դիմումի առկայության դեպքում նաև թղթային ձևով՝ 3 օրինակից: Մեկ օրինակը ներկայացվում է մաքսային մարմիններին, երկրորդը մնում է դիմումատուի մոտ, իսկ երրորդը՝ ՀՀ առողջապահության նախարարությունում: Դեղերը կարող են հատել ԵՏՄ երկրների մաքսային սահմանը միայն մեկ անգամ:
Հայաստանի Հանրապետություն դեղերի և դեղանյութերի ներմուծման հավաստագիր տալու համար ստուգվում են դեղերի և դեղանյութերի որակի ցուցանիշները և կիրառվում փաստաթղթային կամ լաբորատոր փորձաքննության այնպիսի մեթոդներ, որոնք թույլ են տալիս կատարել դեղերի և դեղանյութերի նույնականացում, ստուգելով Հայաստանի Հանրապետությունում դեղերի պետական գրանցման առկայությունը, ինչպես նաև հավաստել դեղերի և դեղանյութերի համապատասխանությունը ՀՀ-ում ընդունված դեղագրքերի և տեխնիկական պայմանների պահանջներին: Անմիջապես արտադրող կազմակերպությունից դեղերը և դեղանյութերը ներմուծելու կամ արտահանելու համար յուրաքանչյուր ապրանքատեսակի (դեղաձև, չափի միավոր) և կոնկրետ խմբաքանակի (սերիա) համար տրված հավաստագիրը կարող է վերահաստատվել Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարության կողմից՝ առանց լրացուցիչ լաբորատոր փորձաքննության հավաստագրի մեկ տարվա գործողության ժամանակահատվածում:
Դեղերի ներմուծման կամ արտահանման հավաստագիր ստանալու համար անհրաժեշտ պահանջները
Դեղերի ներմուծման կամ արտահանման իրավունք ունեն՝
- դեղերի և դեղանյութերի ներմուծման և արտահանման լիցենզիա ունեցող տնտեսավարող սուբյեկտները.
- Հայաստանի Հանրապետությունում դեղերի կամ դեղանյութերի արտադրության լիցենզիա ունեցող տնտեսավարող սուբյեկտները` իրենց սեփական արտադրության համար.
- ներմուծման և արտահանման լիցենզիա չունեցող տնտեսավարող սուբյեկտները, որոնց աշխատանքներն առնչվում են դեղերի և դեղանյութերի հետազոտման, փորձարկումների անցկացման, որակի, արդյունավետության ու անվտանգության հսկմանը:
ՀՀ տարածք կարող են ներմուծվել միայն Հայաստանում գրանցված դեղերը, բացառությամբ՝
- նախակլինիկական և կլինիկական հետազոտությունների համար նախատեսված նմուշների.
- Հայաստանի Հանրապետությունում դեղերի պետական գրանցման համար նախատեսված նմուշների.
- ցուցահանդեսների, գիտաժողովների կամ այլ նմանատիպ միջոցառումների համար նախատեսված, առանց վաճառքի իրավունքի ներմուծվող դեղերի նմուշների.
- աղետների, համաճարակների և այլ արտակարգ իրավիճակների ժամանակ, ինչպես նաև մարդասիրական օգնության կարգով Հայաստանի Հանրապետություն ներմուծվող դեղերի.
- փաթեթավորման նպատակով ներմուծվող այն դեղերը, որոնք անցել են արտադրության բոլոր փուլերով` բացառությամբ փաթեթավորումը և մակնշումը (փաթեթավորումը վերջնական սպառման նպատակով ավարտված չէ) և որոնց վերջնական արտադրանքը Հայաստանի Հանրապետությունում գրանցված է:
Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարի հրամանի առկայության դեպքում` պետության կարիքների համար կամ կենսական ցուցմամբ առանձին հիվանդների կամ հազվագյուտ ու առանձնապես ծանր ախտաբանական վիճակներում գտնվող հիվանդներին բժշկական օգնություն և սպասարկում տրամադրելու նպատակով դեղերի ներմուծման դեպքերի:
Ներմուծվող դեղերի և դեղանյութերի որակը պետք է համապատասխանի Հայաստանի Հանրապետությունում ընդունված դեղագրքերի և (կամ) տեխնիկական պայմանների պահանջներին: Բացի այդ, դեղանյութերի ներմուծման համար համար անհրաժեշտ են դեղանյութերի արտադրության պայմանները հավաստող փաստաթղթերը (պատշաճ արտադրական գործունեության) հավաստագիր և (կամ) արտադրության լիցենզիա և (կամ) որակի հավաստագիր` տրված արտադրողի կողմից):
Հայաստանի Հանրապետություն ներմուծման պահին դեղերի և (կամ) դեղանյութերի պիտանիության մնացած ժամկետը պետք է լինի նվազագույնը մեկ տարի: Առանձին դեպքերում Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարության թույլտվությամբ կարող են ներմուծվել ավելի կարճ պիտանիության ժամկետ ունեցող դեղեր, որոնց սպառման հնարավորությունը (մինչև դրանց պիտանիության ժամկետի ավարտը) պետք է հիմնավորված լինի: Այն դեպքում, երբ դեղերի և (կամ) դեղանյութերի պիտանիության ընդհանուր ժամկետը մեկ տարի է և դրանից պակաս, ապա ներմուծման պահին պետք է մնացած լինի պիտանիության ժամկետի 2/3-ը:
Դեղերի և դեղամիջոցների արտահանման գործընթացը
Ներմուծման հավաստագիր կամ համապատասխանության հավաստագիր ստանալու մասին հայտն ու անհրաժեշտ փաստաթղթերը ներկայացվելու պահից մինչև ներմուծման հավաստագրի կամ համապատասխանության հավաստագրի տրամադրումը կամ դրա տրամադրման մերժումը կարող է տևել ոչ ավելի, քան 7 աշխատանքային օր` ներառյալ լաբորատոր փորձաքննությունը: Դեղի և (կամ) դեղանյութի որակի հետ կապված խնդիրների և կեղծման կասկածի դեպքում լրացուցիչ լաբորատոր փորձաքննության և արտադրողի հետ պարզաբանումներ կատարելու նպատակով այն կարող է երկարաձգվել մինչև 20 աշխատանքային օր: Փաստաթղթերի ուսումնասիրության դրական արդյունքի դեպքում Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարության ներկայացուցիչը Հայաստանի Հանրապետության մաքսային օրենսդրությամբ սահմանված կարգով, դիմորդի և մաքսային մարմնի պաշտոնատար անձանց ներկայությամբ, մաքսատանը կատարում է դեղերի և (կամ) դեղանյութերի նախնական զննում և նմուշառում` կազմելով նմուշառման ակտ` 3 օրինակից, որոնք ստորագրվում են նմուշառման 3 մասնակցի կողմից:
Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարության կողմից կատարվում է դեղերի նմուշների նույնականացում պետական գրանցում ունեցող դեղերի նմուշների հետ, ստուգվում են ապրանքաուղեկից փաստաթղթերը, դրանց և նմուշների համապատասխանությունը: Փաստաթղթային փորձաքննությունների, դեղերի նմուշների նույնականացման և լաբորատոր փորձաքննության դրական արդյունքի դեպքում տվյալ ապրանքախմբի համար տրվում է ներմուծման հավաստագիր կամ համապատասխանության հավաստագիր, իսկ բացասական արդյունքի դեպքում՝ դեղերի ներմուծումն արգելվում է:
Դեղերի և դեղամիջոցների արտահանման կարգը
Դեղերի և դեղամիջոցների արտահանման հավաստագիրը տրվում են ՀՀ առողջապահության նախարարության կողմից: Դիմորդը Հայաստանի Հանրապետությունից դեղերի և (կամ) դեղանյութեր արտահանելու նպատակով Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարություն է ներկայացնում արտահանման թույլտվության հայտ` պահանջվող փաստաթղթերի հետ միասին: Արտահանման թույլտվության հայտն ու անհրաժեշտ փաստաթղթերը ներկայացվելու պահից մինչև արտահանման հավաստագրի ձևակերպումը կարող է տևել մինչև 10 օր:
Ներմուծման կամ արտահանման համար իրավաբանական անձը կամ անհատ ձեռնարկատերը ներկայացնում է առողջության նախարարությանը հետևյալ փաստաթղթերը՝
- հայտ սահմանված ձևի.
- համապատասխան գործունեություն իրականացնելու լիցենզիայի պատճենը.
- դեղերի և (կամ) դեղանյութերի ձեռք բերման պայմանագիրը՝ ստորագրված և կնքված կողմերի կողմից (բնօրինակը և պատճենը).
- հաշիվ-ապրանքագիր, կնքված մատակարարի կողմից (բնօրինակը և պատճենը).
- ապրանքափոխադրման բեռնագիր (բնօրինակը և պատճենը).
- դեղի և (կամ) դեղանյութի յուրաքանչյուր խմբաքանակի որակի հավաստագիր՝ տրված արտադրող կազմակերպության կողմից: Միջնորդ կազմակերպություններից դեղերը և (կամ) դեղանյութերը ձեռք բերելու դեպքում, արտադրող կազմակերպության կողմից տրված որակի հավաստագիրը պետք է կնքված լինի միջնորդ կազմակերպության կնիքով (բնօրինակը և պատճենը).
- դեղաբույսերի արդյունաբերման եղանակով արտահանման դեպքում ՀՀ բնապահպանության նախարարության կողմից տրված արտահանման թույլտվություն:
Փաստաթղթերի բնօրինակները վերադարձվում են դիմումատուին:
Առանձին դեպքերում (մարդասիրական օգնության կարգով, գիտական միջոցառումներին ներկայացնելու, կլինիկական կամ նախակլինիկական փորձարկումների իրականացման համար ներմուծվող դեղերն ու դեղամիջոցները) ՀՀ առողջապահության նախարարությունը ներկայացվող փաստաթղթերի նկատմամբ սահմանում է այլ պահանջներ:
Դեղերի և դեղանյութերի ներմուծումն ու արտահանումը մերժման հիմքերն են`
- ներկայացված տվյալները կամ փաստաթղթերը թերի են և չեն լրացվել նախատեսված ժամկետում կամ ակնհայտ կեղծ են, կամ խեղաթյուրված.
- ներմուծվող դեղերը Հայաստանի Հանրապետությունում պետական գրանցում չունեն.
- դեղերի և (կամ) դեղանյութերի որակական ցուցանիշները չեն համապատասխանում Հայաստանի Հանրապետությունում ընդունված չափանիշներին.
- դեղերը և (կամ) դեղանյութերը ժամկետանց են.
- դեղերը և (կամ) դեղանյութերը չեն համապատասխանում սույն կարգի 21-րդ կետի պահանջներին.
- դեղերը, դեղանյութերը և ապրանքաուղեկից փաստաթղթերի տվյալները չեն համապատասխանում միմյանց.
- դեղերի փաթեթավորման փոփոխություններն ազդում են արտադրանքի անվտանգության, արդյունավետության և որակի վրա, ինչպես նաև բացակայում են արտադրողի կողմից տրված որակի հավաստագրի բնօրինակը, կամ արտադրողի կողմից այլ երկրների ներմուծողին տրված հավաստագրի պատճենը` վավերացված արտահանող կազմակերպության կնիքով:
12.11.2015