Առօրյա կյանքում եւ գործարար միջավայրում հաճախ չեն լինում այնպիսի դեպքեր, երբ անձը դրամական միջոցների կամ գույքի բացակայության պատճառով չունի պարտատերերի պահանջների կատարման հնարավորություն: Նման իրավիճակում պարտապանը կարող է սնանկ ճանաչվել (անվճարունակ) ։

Հայաստանում պարտապանները կարող են սնանկ ճանաչվել միայն դատական որոշման հիման վրա: Պարտապանը կարող է սեփական ցանկությամբ սկսել սնանկության (անվճարունակության) ընթացակարգը ՝ ներկայացնելով կամավոր սնանկության դիմում: Դիմումը կարող է վարույթ ընդունվել, եթե պարտապանի պարտավորությունները գերազանցում են նրա ակտիվների արժեքը ՝ 1.000.000 դրամի կամ ավելի մեծ չափի չափով: Գույքը, որի վրա բռնագանձում չի կարող տարածվել, չի ներառվում ակտիվների արժեքի մեջ: Տվյալ պայմանների առկայության դեպքում պարտապանը կարող է երկամսյա ժամկետում դիմել դատարան ՝ անվճարունակ ճանաչելու խնդրանքով: Իրավաբանական անձանց դեպքում լուծարային հանձնաժողովը ներկայացնում է սնանկության դիմում, եթե այդ անձի գույքի արժեքն ամբողջությամբ չի կարող բավարարել պարտատերերի պահանջները:

Հայաստանում պարտապանը կարող է սնանկ ճանաչվել նաեւ պարտատերերի ‘հարկադիր սնանկության մասին դիմումի հիման վրա, Եթե թույլ է տրվել անվիճելի վճարային պարտավորությունների ուշացում’ ավելի քան 1.000.000 դրամի չափով ‘ 60 օր կամ ավելի ժամկետով:

Վճարային պարտավորությունը համարվում է անվիճելի, եթե:

• պարտապանը չի առարկում նրա դեմ;
• առկա են դատարանի ուժի մեջ մտած վճիռ կամ դատավճիռ, որոնք հաստատում են այդ պարտավորությունը;
• պահանջները հիմնված են գրավոր գործարքների վրա, եւ պարտապանը դրանց դեմ առարկելու հիմքեր չունի;
• պահանջները կապված են հարկերի, տուրքերի եւ այլ պարտադիր վճարների հետ, եթե պարտապանը չի ապացուցում, որ 6 ամսվա ընթացքում առարկություններ ներկայացնելու հիմքեր ունի;
• պահանջի անվիճելի մասը գերազանցում է 1.000.000 դրամը:

Անվճարունակության վերաբերյալ գործերն ըստ էության քննում են Հայաստանի Հանրապետության ընդհանուր իրավասության դատարանների դատավորները ՝ միանձնյա: Սնանկության վարույթն ունի բարդության բավականին բարձր աստիճան, եւ պարտատերերը պետք է դիմում կազմեն անվճարունակ ճանաչելու պահանջով, ինչպես նաեւ փոխանցեն իրենց պահանջները հաստատող մի շարք այլ փաստաթղթեր:

Անվճարունակ ճանաչելու մասին հայտարարության մեջ պետք է նշել:

• դրամական պահանջների չափը;
• պարտավորության կամ դրա մի մասի կատարման ժամկետը;
• ժամանակավոր կառավարչի թեկնածությունը կամ դատարանի կողմից նրա ընտրության վերաբերյալ իր համաձայնությունը;
• ՀՀ օրենսդրությամբ նախատեսված այլ պահանջներ:

Դիմումը քննելուց հետո դատավորը կարող է որոշում կայացնել գործը վարույթ ընդունելու կամ գործը վարույթ ընդունելը մերժելու մասին: Դիմումը կարող է մերժվել, եթե պարտապանի նկատմամբ առկա է սնանկ ճանաչելու մասին դատարանի ՝ ուժի մեջ մտած որոշումը կամ սնանկ ճանաչելու մասին դիմումը ներկայացվել է այն անձի դեմ, որը չի կարող լինել պարտապան: Եթե օրենքով սահմանված այն փաստաթղթերի ցանկը, որոնք անհրաժեշտ է կցել սնանկության դիմումին, սխալ է կազմվել կամ բացակայում են որոշ փաստաթղթեր, ապա դատավորը կարող է վերադարձնել դիմումը:

Դատավորը սնանկության մասին որոշումն ընդունելուց հետո կարգավորում է բազմաթիվ այլ հարցեր, օրինակ ՝ պարտատերերի եւ պետական մարմինների ծանուցումը, կառավարիչների կամ ժամանակավոր կառավարիչների նշանակումը, պարտապանի գույքի տնօրինման իրավունքի արգելումը կամ սահմանափակումը, ֆինանսական առողջացման (առողջացման) ծրագրի հաստատումը եւ այլ հարցեր:

Մինչեւ դատարան դիմելը նպատակահարմար է դիմել տվյալ ոլորտի մասնագետի օգնությանը ՝ անբարենպաստ հետեւանքներից խուսափելու համար ։ Առաջին հայացքից կարող է թվալ, որ ամեն ինչ շատ պարզ է, եւ դուք կարող եք հեշտությամբ հաղթահարել բոլոր դժվարությունները. Հայաստանի Հանրապետության գործարար շրջանառության ոլորտում շատ հաճախ տեղի են ունենում դեպքեր, երբ անձինք, այդպիսով փորձելով պաշտպանել իրենց շահերը, կանգնում են շատ անսպասելի խոչընդոտների առջև և նույնիսկ կրում են զգալի ֆինանսական կորուստներ ։ Նման բարդ հարցերի լուծման նպատակով կարող եք դիմել փաստաբան Վարդան Խեչյանին: Նա հաջողությամբ գործունեություն է ծավալում այս ոլորտում 15 տարվա ընթացքում եւ այդ ընթացքում մասնակցել է Հայաստանում մի շարք խոշոր եւ հայտնի ընկերությունների սնանկացման ընթացակարգերի իրականացմանը: Այն կապահովի Ձեզ բարձր որակավորում ունեցող իրավաբանական օգնություն և կանի ամեն հնարավորը գործի առավել արագ և արդյունավետ լուծման համար ։