Շրջանառության հարկը որպես ԱԱՀ-ին և շահութահարկին փոխարինող հարկատեսակ
2013 թ-ից օրինական ուժի մեջ է մտել «Շրջանառության հարկի մասին» ՀՀ օրենքը, որով սահմանվել է նոր հարկատեսակ՝ շրջանառության հարկը, որը վճարվում է ՀՀ ռեզիդենտ հանդիսացող առևտրային կազմակերպությունների, անհատ ձեռնարկատերերի և նոտարների կողմից: Օրենքով սահմանվել է, որ շրջանառության հարկը կարող է վճարվել միայն այն դեպքում, երբ ընդհանուր շրջանառությունը չի գերազանցում 115.000.000 ՀՀ դրամը:
Այս հարկատեսակը հանդիսանում է ավելացված արժեքի հարկին և/կամ շահութահարկին փոխարինող հարկ: Առևտրային կազմակերպությունների դեպքում փոխարինվում է ավելացված արժեքի հարկը և/կամ շահութահարկը, իսկ անհատ ձեռնարկատերերի և նոտարների դեպքում՝ ավելացված արժեքի հարկը: Այս հարկատեսակի հաշվետու ժամանակաշրջան է համարվում եռամսյակը (3 ամիս):
Հարկի հաշվարկը ներկայացվում է տարածքային հարկային մարմնին մինչև յուրաքանչյուր հաշվետու եռամսյակի վերջին ամսվան հաջորդող ամսվա 20-րդ օրը: Շրջանառության հարկով հարկվող օբյեկտ է համարվում հաշվետու ժամանակաշրջանի ընթացքում շրջանառության հարկ վճարողի կողմից մատակարարված ապրանքների և մատուցված ծառայությունների իրացման շրջանառությունը (իրացումից հասույթը), ինչպես նաև ստացվող այլ եկամուտները:
Շրջանառության հարկ վճարող չեն կարող համարվել՝
- հաստատագրված վճար և (կամ) արտոնագրային վճար վճարող անձինք` գործունեության այդ տեսակների մասով,
- ակցիզային հարկով հարկման ենթակա ապրանքներ արտադրողները և (կամ) ներմուծողները,
- բանկերը, վարկային կազմակերպությունները, ապահովագրական ընկերությունները, ներդրումային ընկերությունները, արժեթղթերի շուկայի մասնագիտացված մասնակիցները, գրավատները, արտարժույթի առք ու վաճառքի, արտարժույթի դիլերային-բրոքերային առք ու վաճառքի գործունեություն իրականացնողները, ներդրումային ֆոնդերը, ֆոնդերի կառավարիչները, վճարահաշվարկային կազմակերպությունները, խաղատների, շահումով խաղերի կամ վիճակախաղերի կազմակերպման գործունեություն իրականացնողները, աուդիտորական ընկերությունները, հաշվապահական հաշվառման ծառայություններ մատուցող կազմակերպությունները,
- համատեղ գործունեության պայմանագրի, ապրանքների մատակարարման կոմիսիայի կամ գործակալի անունից հանդես գալու պայման նախատեսող գործակալության պայմանագրի կողմ հանդիսացող անձինք:
Օրենքոմ սահմանվում են նաև մի շարք այլ դեպքեր, երբ առևտրային կազմակերպությունները, նոտարները և անհատ ձեռնարկատերերը չեն կարող համարվել շրջանառության հարկ վճարողներ:
Շրջանառության հարկ վճարողները դադարում են այդպիսիք համարվելուց, եթե ընթացիկ տարում գործունեության բոլոր տեսակների մասով մատակարարված ապրանքների և մատուցված ծառայությունների (կատարված աշխատանքների) իրացման շրջանառությունը գերազանցել է 115.000.000 դրամը:
Շրջանառության հարկ վճարողները յուրաքանչյուր հաշվետու ժամանակաշրջանի համար շրջանառության հարկը հաշվարկում են հարկվող օբյեկտի նկատմամբ հետևյալ դրույքաչափերով՝
- Առևտրական (առք ու վաճառքի) գործունեությունից եկամուտներ՝ 5%
- Արտադրական գործունեությունից եկամուտներ՝ 3.5%
- Վարձակալությունից եկամուտներ, տոկոսներ, ռոյալթիներ, ակտիվների (այդ թվում` անշարժ գույքի) օտարումից եկամուտներ՝ 10%
- Նոտարական գործունեությունից եկամուտներ՝ 20%
- Այլ գործունեության (եկամուտների) տեսակներից եկամուտներ՝ 5%
Հարկվող օբյեկտը թաքցնելու կամ պակաս ցույց տալու, ինչպես նաև առևտրական (առք ու վաճառքի) գործունեությունից ստացվող եկամուտների մասով հաշվարկված շրջանառության հարկի գումարից սույն օրենքով սահմանված ապրանքների ձեռք բերման ծախսերի, ինչպես նաև հաշվետու ժամանակաշրջանում շրջանառության հարկի գումարից չնվազեցվող և փոխանցվող գումարների մասով նվազեցումներն ավելի կատարելու դեպքում գանձվում է դրա արդյունքում պակաս հաշվարկված շրջանառության հարկի գումարը, ինչպես նաև տուգանք` այդ գումարի 100 տոկոսի չափով:
21.11.2016