Ապրանքային նշան կամ սպասարկման նշան (այսուհետ՝ ապրանքային նշան)՝ նիշ, որն օգտագործվում է մեկ անձի ապրանքները և (կամ) ծառայություններն այլ անձի ապրանքներից և (կամ) ծառայություններից տարբերելու համար: Հայաստանում բիզնեսի և մրցակցության զարգացման, ինչպես նաև շուկայում ձեռնարկատիրության նոր սուբյեկտների ստեղծման կապակցությամբ արդիական է դառնում երրորդ անձանց ոտնձգություններից ապրանքային նշանների նկատմամբ բացառիկ իրավունքների պաշտպանությունը: Նշված իրավունքների պաշտպանության հնարավորություն ապահովելու համար ապրանքային նշանը պետք է անցնի պետական գրանցման գործընթաց, որն իրականացվում է ՀՀ մտավոր սեփականության գործակալությունը: Նշենք, որ ապրանքային նշանի նկատմամբ բացառիկ իրավունքները ծագում են միայն այն դեպքում, երբ կատարվել է նշանի պետական գրանցում, նշանը ճանաչվել է հանրահայտ կամ կատարվել է նշանի միջազգային գրանցում:

Ընդհանուր տեղեկություններ

Ապրանքային նշանի գրանցման գործողության ժամկետը տասը տարի է՝ հայտի ներկայացման թվականից հաշված: Այդ ժամկետը կարող է բազմակի երկարաձգվել յուրաքանչյուր անգամ տասը տարի ժամկետով: Երկարաձգելու հայտը կարող է ներկայացվել նշանի գրանցման գործողության ժամկետի վերջին տարվա ընթացքում կամ գործողության ժամկետը լրանալու պահից 6 ամսվա ընթացքում՝ լրացուցիչ պետական տուրք վճարելու դեպքում:

Հայտը կազմվում է հայերեն լեզվով: Կից փաստաթղթերը կարող են ներկայացվել այլ լեզուներով՝ դրանց պատշաճ կերպով վավերացված հայերեն թարգմանությունները ներկայացնելու դեպքում (օտարերկրյա հայտատուները կարող են ներկայացնել թարգմանությունները երկու ամսվա ընթացքում): Հայտը պետք է պարունակի հայտատուին կամ նրա լիազորված անձին նույնականացնող տեղեկություններ, հայտարկված նիշի հստակ պատկերը (վերարտադրությունը, այդ թվում` ձայնային ապրանքային նշանի դեպքում՝ նոտագրված տեսքով) և նկարագրությունը: Համապատասխան դեպքերում հայտում պետք է կատարել նշում, որ հայտարկված նիշը եռաչափ է, հոլոգրաֆիկ, ձայնային կան այն, որ գունային համակցությունը ապրանքային նշանի տարբերակիչ հատկանիշն է: Բացի այդ հայտում պետք է նշվի նիշի կամ դրա բառային տարրերի տառադարձությունը և դրանց հայերեն թարգմանությունը: Հաշվի առեք՝ ապրանքային նշանի հայտը կարող է տրվել ինչպես միևնույն, այնպես էլ մի քանի դասերի ապրանքների և ծառայությունների գրանցման համար: Եթե հայտարկվող նշանը գրանցվում է մի քանի դասերի համար, անհրաժեշտ է վճարել լրացուցիչ պետական տուրք:

Դիմումին կցվում է պետական տուրքի վճարման անդորրագիրը, որը վճարվում է հայտի ներկայացման և փորձաքննության անցկացման համար: Տարբեր դեպքերում կից փաստաթղթերի ցանկը կարող է տարբերվել: Համապատասխան դեպքերում կից ներկայացվում են՝

• լիազորագիր, եթե ապրանքային նշանը գրանցվում է լիազորված անձի միջոցով,
• դիմում` առաջնություն խնդրարկելու մասին,
• թույլտվություն՝ տրված իրավասու մարմնի կողմից, եթե ապրանքային նշանը վերարտադրում կամ պարունակում է պետական զինանշաններ, դրոշներ կամ խորհրդանիշեր, պետությունների պաշտոնական անվանումներ կամ դրանց կրճատ ձևեր, միջազգային և միջպետական կազմակերպությունների լրիվ կամ կրճատ անվանումներ, պաշտոնական խորհրդանիշեր, պաշտոնական վերահսկողական, երաշխիքային և հարգորոշիչ դրոշմներ, կնիքներ, պարգևներ ու այլ տարբերանշաններ, կամ շփոթելու աստիճան նման է դրանց, ինչպես նաև վերարտադրում է նշաններ կամ խորհրդանիշեր, որոնք չեն պահպանվում Փարիզյան կոնվենցիայի 6 հոդվածով, սակայն ներկայացնում են հատուկ հասարակական հետաքրքրություն,
• իրավատիրոջ համաձայնություն՝ եթե ապրանքային նշանը վերարտադրում է ՀՀ-ում նախկինում գրանցված մտավոր սեփականության օբյեկտը, վերարտադրում կամ ներառում է որևէ հայտնի անձի անուն կամ ազգանուն կամ կեղծանուն կամ որևէ անձի պատկեր,
• կոլեկտիվ նշանի կանոնակարգը,
• հավաստագրային նշանի օգտագործման կանոնակարգը,
• աշխատողների թվի մասին տեղեկանքը՝ պետական տուրքի վճարման օրվա դրությամբ, եթե պետական տուրքը վճարվել է զեղչով:

Ապրանքային նշանի նկատմամբ բացառիկ իրավունքների գրանցման գործընթացը

Ապրանքային նշանի գրանցման գործընթացը սկսելու համար ՀՀ մտավոր սեփականության գործակալությանը պետք է տրամադրվի գրանցման հայտ, որը կարող է ներկայացվել գրավոր կամ էլեկտրոնային եղանակով: Այդ գործողությունը կատարվում է ապրանքային նշանի գրանցումը հայցող ընկերության գործադիր մարմնի կամ ֆիզիկական անձի (ինչպես նաև նրանց կողմից լիազորված անձանց) կողմից:

Նշենք, որ հայտը պետք է վերաբերի միայն մեկ ապրանքային նշանի: ՀՀ տարածքում մշտական բնակություն չունեցող ֆիզիկական անձիք և գործող առևտրային կամ արդյունաբերական հաստատություն չունեցող օտարերկրյա ընկերությունները ներկայացնում են հայտերը և վարում են նշանի գրանցման հետ կապված բոլոր գործերը ապրանքային նշանի հավատարմատարի կամ այլ ներկայացուցչի միջոցով:

Հայտը գրանցվում է ներկայացման պահից 10 աշխատանքային օրվա ընթացքում: Դրանից հետո գործակալությունն իրականացնում է ապրանքային նշանի նախնական փորձաքննությունը՝ ստուգելով դրա համապատասխանությունը վերոնշյալ օրենսդրական պահանջներին: Եթե այդ պահանջները խախտվել են, ՀՀ մտավոր սեփականության գործակալությունը ծանուցում է հայտատուին փաստաթղթերի անհամապատասխանությունները 2-ամսյա ժամկետում վերացնելու անհրաժեշտության մասին: Նախնական փորձաքննության հաջող ելքի դեպքում գործակալությունը որոշում է կայացնում հայտի հրապարակման և ըստ էության փորձաքննություն անցկացնելու մասին, ինչի վերաբերյալ հայտատուն ծանուցվում է 4 աշխատանքային օրվա ընթացքում: Անհամապատասխանությունները չվերացնելու դեպքում հայտը համարվում է հետ կանչված և գործակալությունը ծանուցում է հայտատուին իր կողմից կայացրած որոշման մասին:

Հայտը հրապարակելու մասին որոշում կայացնելուց հետո՝ 15 աշխատանքային օրվա ընթացքում հայտը հրապարակվում է «Արդյունաբերական սեփականություն» պաշտոնական տեղեկագրում: Հրապարակմանը հաջորդող երկու ամսվա ժամկետում շահագրգիռ անձինք կարող են հայտարկված ապրանքային նշանի գրանցման դեմ գրավոր առարկություն ներկայացնել: Հայտի ըստ էության փորձաքննությունն իրականացվում է երեքամսյա ժամկետում: Երրորդ անձանց կողմից առարկություններ ներկայացնելու դեպքում փորձաքննության ժամկետը կասեցվում է:

Հայտի ուսումնասիրության արդյունքում Մտավոր սեփականության գործակալությունը կայացնում է ապրանքային նշանի գրանցման մասին որոշում, եթե պահպանվել են ՀՀ օրենսդրությամբ սահմանված բոլոր պահանջները: Այն դեպքում, երբ գործակալությունը հանգել է եզրակացության, որ առկա են ապրանքային նշանի գրանցումը մերժելու հարաբերական կամ բացարձակ հիմքեր, կայացվում է ապրանքային նշանի պետական գրանցումը մերժելու մասին որոշում: Եթե մերժման հիմքերը վերաբերում են ապրանքների կամ ծառայությունների մի մասին, որոշում է կայացվում մնացած ապրանքների և ծառայությունների համար հայտարկված ապրանքային նշանը գրանցելու մասին (մասնակի գրանցում): Ապրանքային նշանի գրանցումը մերժելու մասին որոշումը ստանալուց հետո հայտատուն երկու ամսվա ընթացքում կարող է կրկնական փորձաքննություն անցկացնելու մասին դիմում ներկայացնել պետական լիազոր մարմին՝ բերելով հիմնավոր փաստարկներ:

Նշանը գրանցելու մասին որոշում կայացնելուց հետո Մտավոր սեփականության գործակալությունը ծանուցում է հայտատուին՝ ծանուցագիրը ստանալուն հաջորդող երեք ամսվա ժամկետում պետական տուրքը վճարելու և պետական տուրքի վճարման անդորրագիրը ներկայացնելու անհրաժեշտության մասին: Այդ պարտականությունը չկատարելու դեպքում հայտը համարվում է հետ կանչված: Պետական տուրքի վճարման անդորրագիրը ստանուլուց հետո՝ 10 աշխատանքային օրվա ընթացքում, Մտավոր սեփականության գործակալությունը հերթական համարի տակ գրանցում է ապրանքային նշանը պետական գրանցամատյանում: Դրանից հետո՝ 1 ամսվա ընթացքում, ապրանքային նշանի վերաբերյալ տեղեկությունները գրանցվում են «Արդյունաբերական սեփականություն» պաշտոնական տեղեկագրում: Տեղեկությունների հրապարակումից հետո` հինգ աշխատանքային օրվա ընթացքում, պետական լիազոր մարմինն ապրանքային նշանի իրավատիրոջը կամ նրա ներկայացուցչին հանձնում է ապրանքային նշանի գրանցման վկայագիրը։

15.12.2015