Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիության ձեռքբերումը եւ դադարեցումը կարգավորող նորմերն ամրագրված են “քաղաքացիության մասին” Հայաստանի Հանրապետության 1995 թվականի նոյեմբերի 6-ի օրենքում: 18 տարին լրացած և Հայաստանի Հանրապետության տարածքում կամ նրա սահմաններից դուրս բնակվող կամ բնակված յուրաքանչյուր գործունակ անձ կարող է դիմել ՀՀ քաղաքացիություն ձեռք բերելու համար, եթե նա:

1. Վերջին 3 տարիների ընթացքում օրինական հիմունքներով մշտապես բնակվել է Հայաստանում;
2. կարող է բացատրվել հայերեն լեզվով;
3. ծանոթ է ՀՀ Սահմանադրությանը;

Առանց առաջին երկու կետերում նշված պահանջների պահպանման քաղաքացիություն կարող է ձեռք բերել անձը:

• ամուսնացած է Հայաստանի քաղաքացու հետ կամ ունի երեխա, ով ՀՀ քաղաքացի է;
• ում գոնե մեկ ծնող նախկինում ունեցել է Հայաստանի քաղաքացիություն կամ որի ծննդավայրը Հայաստանն է, եւ նա 18 տարին լրանալուց հետո 3 տարվա ընթացքում դիմում է ներկայացնում ՀՀ քաղաքացիություն ստանալու նպատակով;
• որը 1995թ. հունվարի 1 – ից հետո դուրս եկավ ՀՀ քաղաքացիությունից ;

Ազգությամբ հայ անձինք ՀՀ քաղաքացիություն կարող են ձեռք բերել պարզեցված կարգով ‘ առանց վերը նշված պայմանների պահպանման: Քաղաքացիություն ձեռք բերելու մասին դիմումը պետք է անձամբ ներկայացվի լիազորված մարմիններ:

Հայաստանի քաղաքացիություն ստանալու համար տրամադրվող փաստաթղթերի ցանկը:

• դիմում;
• անձնագիր եւ դրա պատճենը;
• 35 x 45 չափի 6 գունավոր լուսանկար;
• Ծննդյան վկայականը եւ դրա պատճենը;
• ամուսնության վկայականը և դրա պատճենը;
• ամուսնու անձնագիրը եւ դրա պատճենը կամ ամուսնու քաղաքացիության մասին տեղեկանք;
• երեխայի ծննդյան վկայականը և դրա պատճենը կամ ՀՀ քաղաքացիության առկայությունը հաստատող վկայականը և դրա պատճենը կամ ՀՀ քաղաքացու անձնագիրը և դրա պատճենը;
• ազգությամբ հայ լինելը հաստատող փաստաթղթերից մեկը;
• վկայություն ներկայության մասին քաղաքացիություն չունեցող անձինք և դրա պատճենը կամ ճամփորդական փաստաթուղթը և փաստաթուղթը, որը հաստատում առկայությունը կացության կարգավիճակ ՀՀ-ում և դրանց պատճենները;
• Պետական տուրքի վճարման անդորրագիր:

Հայաստանի քաղաքացիությունը կարող է դադարեցվել հետեւյալ հիմքերով:

• փոխելով քաղաքացիություն;
• քաղաքացիությունը ստացվել է կեղծ տեղեկություններ եւ փաստաթղթեր տրամադրելու հիման վրա եւ դրանց ներկայացման պահից անցել է 5 տարուց ոչ ավելի;
• միջազգային պայմանագրով նախատեսված դեպքերում։

18 տարին լրացած անձանց իրավունք ունեն դուրս գալ Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիությունից եւ ստանալ այլ պետության քաղաքացիություն: Քաղաքացիությունից հրաժարվելն արգելվում է հետեւյալ դեպքերում:

• քաղաքացու նկատմամբ քրեական գործ է հարուցվել;
• քաղաքացու նկատմամբ կա ուժի մեջ մտած դատավճիռ կամ դատարանի վճիռ;
• քաղաքացիությունից հրաժարվելը հակասում է Ազգային անվտանգության շահերին;
• առկա են պետության, ֆիզիկական եւ իրավաբանական անձանց նկատմամբ չկատարված պարտավորություններ;
• անձը չունի այլ պետության քաղաքացիություն և մինչև ՀՀ նախագահի ‘ քաղաքացիությունը դադարեցնելու մասին հրամանագրի ստորագրումը չի ներկայացնում օտարերկրյա պետության լիազոր մարմնի կողմից տրված գրավոր ապացույցը (տեղեկանքը) այդ երկրի քաղաքացիություն ձեռք բերելու հնարավորության մասին:

Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիությունից հրաժարվելը կամ այլ պետության քաղաքացիություն ձեռք բերելն ինքնին չի հանգեցնում Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիության դադարեցմանը: ՀՀ քաղաքացիությունը դադարեցվում է ՀՀ նախագահի հրամանի հիման վրա: Այս դեպքում ՀՀ քաղաքացիությունը դադարեցնելու մասին դիմումը պետք է անձամբ բերել ՀՀ ոստիկանության անձնագրային և վիզաների բաժին, իսկ օտարերկրյա պետություններում ‘ ՀՀ դիվանագիտական ներկայացուցչություններ կամ հյուպատոսական հիմնարկներ:

ՀՀ քաղաքացիությունը դադարեցնելու համար անհրաժեշտ են հետևյալ փաստաթղթերը:

• դիմում;
• անձնագիր եւ դրա պատճենը;
• 35 x 45 չափի 6 գունավոր լուսանկար;
• ամուսնության վկայականը (առկայության դեպքում) և դրա պատճենը;
• երեխայի ծննդյան վկայականը եւ դրա պատճենը;
• զինվորական գրքույկ կամ վերագրված վկայական;
• այլ պետության քաղաքացիություն ստանալու վկայականը;
• Պետական տուրքի վճարման անդորրագիր:

Քաղաքացիությունը դադարեցնելու մասին դիմումը բավարարելուց հետո անձնագրային բաժինը կամ դիվանագիտական ներկայացուցչությունը (հյուպատոսական հիմնարկը) 10-օրյա ժամկետում հարցումներ է իրականացնում համապատասխան մարմիններին: Այլ պետության քաղաքացիություն ձեռք բերելու դեպքում ՀՀ քաղաքացին պարտավոր է Այդ մասին մեկամսյա ժամկետում տեղեկացնել ՀՀ ոստիկանության անձնագրային և վիզաների բաժնին, իսկ օտարերկրյա պետություններում ‘ ՀՀ դիվանագիտական ներկայացուցչությանը կամ հյուպատոսական հիմնարկ: