Բժշկական սխալի հետևանքով առաջացող առողջական վնասը
Հայտնի է, որ մարդիկ իրենց կյանքի ընթացքում զանազան պատճառներով բժշկական օգնության կարիք են ունենում՝ ակտիվ, առողջ և երջանիկ ապրելակերպ վարելու համար, սակայն միշտ չէ որ այն անձինք, ովքեր կոչված են ուրիշների առողջական վիճակը բարելավել և նրանց սպառնացող վտանգների հետ պայքարել, կարողանում են այդ գործառույթները պատշաճ ձևով կատարել: Դրա հետևանքով քաղաքացիների առողջությանը կարող է պատճառվել տարբեր աստիճանի վնաս, որը կարող է հանգեցնել մարդու մահվանը: Այդ իսկ պատճառով քացաքացիները պետք է տեղյակ լինեն իրենց առողջությունը պաշտպանելու իրավունքի և մեղավոր բժիշկներին պատասխանատվության ենթարկելու եղանակների մասին: Օրենքով սահմանած է՝ յուրաքանչյուր անձ իրավունք ունի բժշկական օգնություն տրամադրելու հետևանքով առողջությանը հասցված վնասի համար ստանալ փոխհատուցում, և բժշկական օգնություն տրամադրող անձինք, որոնց մեղքով առողջությանը վնաս է պատճառված, կրում են պատասխանատվություն:
Հարկ է նշել, որ ՀՀ օրենսդրությունը հնարավորություն է տալիս մեղավոր բժիշկներին ենթարկել ինչպես քրեական պատասխանատվության, այնպես էլ քաղաքացիական:
ՀՀ Քրեական օրենսգիրքը նախատեսում է՝ անձը քրեական պատասխանատվության է ենթարկվում հիվանդին առանց հարգելի պատճառների օգնություն ցույց չտալու դեպքում, եթե դա պատճառել է հիվանդի առողջությանն միջին ծանրության կամ ծանր վնաս: Տվյալ դեպքում պատասխանատվության են ենթարկվում այն անձինք, ովքեր պարտավոր էին օգնություն ցույց տալ, իսկ բժիշկները կրում են այդպիսի պարտավորություններ և հետևաբար ենթակա են քրեական պատասխանատվության: Այդ օգնության բացակայությամբ անձին մահ պատճառելը տվյալ հանցակազմում հանդիսանում է ծանրացուցիչ հանգամանք: Քրեական օրենսգիրքը նաև ամրագրել է հետևյալ հանցակազմը` եթե բժշկական օգնություն իրականացնող անձանց կողմից մասնագիտական պարտականությունները չեն կատարվել կամ կատարվել են ոչ պատշաճ կերպով՝ իրենց պարտականությունների նկատմամբ անփույթ կամ անբարեխիղճ վերաբերմունքի հետևանքով, և այդ պատճառով հիվանդի առողջությանն անզգուշությամբ հասցվել է միջին ծանրության կամ ծանր վնաս: Պաշտոնեական անփութության համար նույնպես նախատեսված է քրեական պատիժ: Պատժվում են այն պաշտոնատար անձինք, ում ծառայության նկատմամբ անբարեխիղճ կամ անփույթ վերաբերմունքի հետևանքով, պարտականությունները չկատարելու կամ ոչ պատշաճ կատարելու հետևանքով, անզգուշությամբ էական վնաս է պատճառել անձանց կամ առաջացել է մարդու մահ կամ այլ ծանր հետևանքներ:
Պատահում են նաև այնպիսի դեպքեր, երբ աբորտի կատարման ընթացքում կանայք հանդիպում են բժիշկների հակաիրավական գործողություններին: Դա կարող է հանգեցնել շատ ծանր առողջական խնդիրներին և նույնիսկ հղի կնոջ կյանքը վտանգի տակ դնել: Հայաստանի բժշկական պրակտիկայում տեղի են ունեցել այնպիսի դեպքեր, երբ համապատասխան ողղությամբ բարձրագույն կրթություն չունեցող բժիշկները աբորտ էին կատարում և դա շատ տխուր հետևանքների բերեց: Եվ հենց այդ պատճառով այսօր քրեականորեն արգելվում և ապօրինի է համարվում համապատասխան բարձրագույն կրթություն չունեցող անձանց կողմից աբորտ կատարելը: Նաև նշենք, որ համապատասխան կրթություն ունեցող բժշկին արգելվում է ապօրինի աբորտ կատարելը: Այս դեպքում աբորտը կհամարվի ապօրինի, եթե այն կատարվի բժշկական հաստատության հատուկ սարքավորված սենյակից դուրս կամ եթե կինը աբորտի հակացուցումներ ունենա և այլն:
Հայաստանում, ինչպես նաև այլ երկրներում, գործում է բժշկական գաղտնիքը, որն արգելում է բժշիշկներին երրորդ անձանց տեղեկություններ տրամադրել հիվանդի առողջական վիճակի, բժշկի դիմելու փաստի, ախտորոշման մասին և այլ տեղեկություններ: Շատ հաճախ է լինում որ բժիշկները, մոռանալով տված Հիպոկրատի երդման մասին, դիտավորությամբ կամ անզգուշությամբ խախտում են այդ գաղտնիքը պահպանելու պահանջը: Դա կարող է տարբեր տեսակի տառապանքներ առաջացնի հիվանդի մոտ, ինչը անկասկաց կանդրադարնա իր անձնական կյանքի և շրջապատող մարդկանց հետ հարաբերությունների վրա, ուստի քրեականորեն արգելվում է առանց մասնագիտական կամ ծառայողական անհրաժեշտության անձի հիվանդության կամ բժշկական ստուգման արդյունքների մասին տեղեկություններ հրապարակելը:
Հայաստանում բժշկական կամ դեղագործական գործունեությամբ զբաղվելու համար առկա են հատուկ պայմաններ, որոնք սահմանվում են օրենսդրական և ենթաօրենսդրական իրավական ակտերում: Առնչվելով մարդկանց կյանքի հետ՝ թվյալ գործունեության տեսակը հատուկ կարևորություն է ձեռք բերում և այդ նպատակով մասնավոր բժշկական կամ դեղագործական գործունեությամբ զբաղվող անձինք պետք է ունենան համապատասխան լիցենզիա կամ թույլտվություն, հակառակ դեպքում նրանց գործունեությունը կհամարվի ոչ օրինական: Իսկ այդպիսի գործունեության պատճառով մարդու առողջությանը վնաս պատճառելու դեպքում առանց համապատասխան լիցենզիայի բժշկական գործունեություն իրականացնող անձի արարքը կհամարվի հանցանք:
ՀՀ Քացաքացիական օրեբսգրքի 1058 հոդվածում սահմանվում է, որ քաղաքացու անձին կամ գույքին, ինչպես նաև իրավաբանական անձի գույքին պատճառված վնասը լրիվ ծավալով ենթակա է հատուցման այն պատճառած անձի կողմից: Գործատուն կրում է աշխատողի կողմից պատճառած վնասի հատուցման պարտականությունը, եթե այն պատճառվել է աշխատանքային պայմանագրով նախատեսված գործունեություն իրականացնելու հետևանքով: Հատուցման պահանջը ներկայացվում է պետական կամ մասնավոր բժշկական հաստատության դեմ և դրանում կարող են նշվել առողջության պատճառված վնասի, բուժման համար ծախսված գումարի և պատճառված վնասի հետևանքով կորցրած աշխատավարձի գումարի հատուցման պահանջները:
Մինչդատական կարգով վեճի լուծման անհնարինության դեպքում դուք կարող եք դիմել դատարան: Հարկ է հիշել, որ առողջությունը մեր կարևորագույն ունեցվածքն է և անհրաժեշտության դեպքում պետք է ձեռմարկել բոլոր միջոցներն այն պաշտպանելու համար: Փաստաբան Վարդան Խեչյանը նմանատիպ վեճերի լուծման մեծ փորձ ունի և կօգնի ձեզ կարճ ժամկետներում հավաքել և ձևակերպել բոլոր անհրաժեշտ պաստաթղթերը, կազմել հայցադիմումը և ներկայացնել Ձեր շահերը դատարանում:
02.06.2015