Հղիության արհեստական ընդհատումը Հայաստանի Հանրապետությունում

Ներկայումս կանայք ամբողջ աշխարհում հնարավորություն ունեն ընդհատել իրենց հղիությունը, որն ինչ-ինչ պատճառներով անցանկալի է եղել, չնայած այն բանին, որ դա սպառնում է կնոջ կյանքին եւ ապագա փոքրիկին: Մենք բոլորս գիտենք, որ աբորտը բացասական ազդեցություն է ունենում կանանց առողջության վրա, հատկապես դեռահասների շրջանում: Որոշ կանայք նույնիսկ համարձակվում են դիմել բժշկական հաստատությունից դուրս հղիության արհեստական ընդհատման, այսինքն ‘ դիմում են անօրինական աբորտի:

Հայաստանի տարածքում սելեկտիվ աբորտների առկայությունը պայմանավորված է մի շարք գործոններով, որոնց թվում կարելի է առանձնացնել նախ հայ ժողովրդի սոցիալ-տնտեսական ծանր վիճակը, Երկրորդ ՝ գործընկերների արտամուսնական կապերը, երրորդ ՝ սեռական դաստիարակության ցածր մակարդակը և այլն:

Իսկ ամենաանընդունելի պատճառը, որով հայ քաղաքացիները դիմում են սելեկտիվ աբորտի, պտղի սեռական պատկանելիությունն է ։

Ցավոք, մեր մենթալիտետում խիստ արմատավորվել է արական սեռի երեխա ունենալու ցանկությունը, որը պայմանավորված է հայկական տոհմի շարունակականության անհրաժեշտությամբ, ժառանգորդի առկայությամբ և այլն ։

Հաշվի առնելով վերը նշված բոլոր հանգամանքները ՝ շատ կարևոր է Հայաստանի Հանրապետության կողմից տվյալ ոլորտը կանոնակարգել օրենսդրական կարգով ՝ Հայաստանի Հանրապետության տարածքում բնակվող կանանց առողջության ապահովման նպատակով ։

2002 թվականի դեկտեմբերի 11-ից Հայաստանում գործում է “Մարդու վերարտադրողական առողջության եւ վերարտադրողական իրավունքների մասին”ՀՀ օրենքը:

Վերոնշյալ օրենքի 10-րդ հոդվածը նվիրված է հենց հղիության արհեստական ընդհատմանը (աբորտ):

Այս հոդվածի առաջին մասում ասվում է, որ Հայաստանում յուրաքանչյուր կին հղիության արհեստական ընդհատման իրավունք ունի ։

Հայ օրենսդիրը, ի տարբերություն, օրինակ, լեհերենի, կանանց իրավունք է տալիս ինքնուրույն լուծել մայրության հարցը ։ Լեհաստանում արգելվել են աբորտների օրենսդրական վնասները, բացառությամբ բացառիկ դեպքերի, ինչը ինչ-որ չափով սահմանափակում է մայրության ոլորտում կանանց իրավունքները:

Սակայն հայ օրենսդիրը սահմանել է ժամկետ, որի ընթացքում կինը կարող է օգտվել այդ իրավունքից ։ Ժամկետը սահմանվում է 12 շաբաթ երեխայի բեղմնավորման պահից:

Մինչեւ 12 շաբաթ ժամկետով հղիության արհեստական ընդհատման համար կինը բավական է պարզապես գրավոր դիմում ներկայացնել համապատասխան բժշկական հանձնաժողով:

Իսկ եթե հղիությունն ընդհատելու ցանկությունը գալիս է անչափահասից, ապա այդ դեպքում դիմումը պետք է ներկայացվի նրա ծնողների կամ այլ օրինական ներկայացուցիչների համաձայնությամբ, իսկ դրա անհնարինության դեպքում ՝ Հայաստանի Հանրապետության բժշկական հանձնաժողովի արձանագրության հիման վրա (“Մարդու վերարտադրողական առողջության եւ վերարտադրողական իրավունքների մասին”ՀՀ օրենքի 10 — րդ հոդվածի 4-րդ մաս):

Իսկ եթե աբորտի անհրաժեշտությունը անձի մոտ առաջացել է 12-ից մինչեւ 22 շաբաթ ժամկետով, ապա այդ դեպքում աբորտը հնարավոր է բացառապես բժշկասոցիալական ցուցմունքների դեպքում ՝ կնոջ համաձայնությամբ ։

Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության ազգային ինստիտուտի վիճակագրական տվյալների համաձայն ՝ վերջին 15 տարիների ընթացքում Հայաստանի Հանրապետությունում աբորտների թիվը նվազել է, բայց չպետք է մոռանալ արտագաղթով և այլ սոցիալական գործոններով պայմանավորված հայ բնակչության թվաքանակի կրճատման մասին ։

Հայ ժողովրդին օգտակար կլինի ինչպես մարդկանց սեռական առողջության, սեռական հասունության, այնպես էլ անցանկալի հղիությունից խուսափելու այլընտրանքային միջոցների օգտագործման վերաբերյալ իրազեկման դասընթացների կազմակերպումը: Այս մոտեցումը թույլ կտա կրթել իրազեկ հայ քաղաքացիներին և ապագայում թույլ կտա խուսափել սեռական հիվանդություններից, անցանկալի հղիություններից և աբորտներից ։

Մեր կարծիքով, Հայաստանում ժողովրդագրական ճգնաժամի վերացման նպատակով անհրաժեշտ է “Մարդու վերարտադրողական առողջության և վերարտադրողական իրավունքների մասին” ՀՀ օրենքում ներառել նաև մի հոդված, որում պետք է հստակ գրված լինի պտղի սեռով պայմանավորված ՀՀ-ում սելեկտիվ աբորտների արգելման մասին, այլապես մեղավոր բուժաշխատողները կենթարկվեն վարչական պատասխանատվության:

Հայաստանի Հանրապետության քրեական օրենսգիրքը նույնպես ինչ-որ մասով անդրադառնում է հղիության ընդհատման հարցին ։ Այն դեպքում, եթե անձը դիտավորությամբ այլ անձի պատճառի մարմնական վնասվածք կամ առողջությանը այլ ծանր վնաս, որը կհանգեցնի հղիության ընդհատման, ապա նա կունենա քրեական պատասխանատվություն: Այս արարքը պատժվում է ազատազրկմամբ ՝ երեքից յոթ տարի ժամկետով (ՀՀ քրեական օրենսգրքի 112-րդ հոդված):

Ամփոփելով վերը նշվածը ՝ խորհուրդ ենք տալիս Ձեզ լիովին հետազոտվել ձեր առողջապահական իրավական հարցի շուրջ ՝ ձեր իրավունքների, ազատությունների և շահերի իրավական պաշտպանությունն ապահովելու նպատակով ։

Вернуться