Ձեռնարկատիրական գործունեություն իրականացնելու առաջին քայլը բիզնեսի գրանցումն է: Այս գործընթացը դնում է ինչպես ընկերության իրավական հիմքը, այնպես էլ նրա իրավական կարգավիճակը, հարկման համակարգը և զարգացման հնարավորությունը:

Ի՞նչ կազմակերպչական և իրավական ձևեր կան Հայաստանում։

Առաջին հերթին, պետք է որոշել ձեռնարկության ձևը: Հայկական օրենսդրությունը նախատեսում է:

• Կոոպերատիվներ (ֆիզիկական և/կամ իրավաբանական անձանց միավորում, որը ստեղծվում է իր անդամների ներդրումների միավորման միջոցով);
• Ընկերակցություններ (իրավաբանական անձանց և/կամ անհատ ձեռնարկատերերի միավորում; ընկերակցությունը կարող է լինել ամբողջական կամ վստահելի);
• Ընկերություններ (կարող են ստեղծվել ինչպես մեկ անձի, այնպես էլ որպես իրավաբանական և/կամ ֆիզիկական անձանց միավորում; բաժանվում են սահմանափակ պատասխանատվությամբ ընկերությունների (ՍՊԸ) և լրացուցիչ պատասխանատվությամբ ընկերությունների, բաժնետիրական ընկերությունների (ԲԲԸ) ‘ փակ և բաց);
• ԱՁ-անհատ ձեռնարկատեր

Հայաստանում ամենատարածված կազմակերպաիրավական ձևերն են ՍՊԸ-ները, փակ և բաց բաժնետիրական ընկերությունները և ԱՁ-ները:

Անհատ ձեռնարկատեր

Ինչպես անհատ ձեռնարկատեր կարող է գրանցվել ցանկացած գործունակ ֆիզիկական անձ: Այս ձևի առավելությունը գրանցման արագությունն և հեշտությունն է: ԱՁ գրանցել հարմար է այն անձի համար, որը աշխատում է ինքն իր համար կամ ունի փոքր թվի աշխատողներ։ Անհատ ձեռնարկատիրոջ թերությունն այն է, որ անձը իր պարտավորությունների համար պատասխանատու է իրեն պատկանող ամբողջ գույքով:

Անհատ ձեռնարկատիրոջ գրանցման համար անհրաժեշտ է տրամադրել.

• գրանցման հայտ; 
• անձնագրի պատճեն (նոտարական թարգմանություն, եթե անձը օտարերկրյա քաղաքացի է); 
• իրավաբանական հասցե; 
• 3 հազար դրամ պետական տուրքի վճարման անդորրագիր։

Սահմանափակ պատասխանատվությամբ ընկերություն և բաժնետիրական ընկերություն

Եվ ՍՊԸ-ն, և բաժնետիրական ընկերությունը կարող են հիմնադրվել մեկ անձի կողմից: Այս կազմակերպչական և իրավական ձևերի առավելությունն այն է, որ դրանց մասնակիցները պատասխանատվություն չեն կրում ընկերության պարտավորությունների համար իրենց անձնական գույքով: ՍՊԸ-ի կանոնադրական կապիտալը բաժանված է բաժնետոմսերի, բաժնետիրական ընկերության դեպքում այն բաժանվում է ակցիաների: Այս իմաստով տարբերություն է առաջանում նաև ընկերությունից դուրս գալու ընթացակարգի մեջ։ ՍՊԸ-ի անդամը ցանկացած պահի կարող է հայտարարել իր ելքի մասին և պահանջել փոխհատուցում, մինչդեռ բաժնետիրական ընկերությունում իր բաժնեմասը վաճառելու համար պատասխանատվությունը կրում է հենց բաժնետերը: Սահմանափակ պատասխանատվությամբ ընկերության և բաժնետիրական ընկերության մեկ այլ տարբերությունն այն է, որ երկրորդի ցուցակը գաղտնի է երրորդ անձանց համար, մինչդեռ ՍՊԸ-ի ցուցակը բաց է:

ՍՊԸ-ի և ԲԸ-ի գրանցման համար անհրաժեշտ է տրամադրել.

• իրավաբանական անձի հիմնադրի (հիմնադիրների) լիազորված անձի դիմումը; 
• իրավաբանական անձ հիմնադրելու մասին հիմնադրի (հիմնադիրների) ժողովի (համագումարի կամ օրենքով սահմանված այլ մարմնի) արձանագրություն ‘ ստորագրված նախագահի և քարտուղարի կողմից (բացառությամբ մեկ ֆիզիկական անձի կողմից հիմնադրվող իրավաբանական անձանց): Եթե հիմնադիրների կազմում առկա է իրավաբանական անձ, ապա անհրաժեշտ է ներկայացնել հիմնադիր – իրավաբանական անձի կողմից դրա համար լիազորված կառավարման մարմնի որոշումը; 
• ժողովի (համագումարի կամ օրենքով սահմանված այլ մարմնի) հաստատած կանոնադրություն ‘ առնվազն երկու օրինակ; 
• տնօրենի անձնագրի պատճեն (նոտարական կարգով վավերացված թարգմանություն, եթե անձը օտարերկրյա քաղաքացի է);
• հիմնադիրների անձնագրերի պատճենները (նոտարական կարգով վավերացված թարգմանություն, եթե անձը օտարերկրյա քաղաքացի է);
• 10 հազար դրամի չափով պետական տուրքի վճարման անդորրագիր:

Դիմեք Վարդան Խեչյանի իրավաբանական գրասենյակ և մենք կօգնենք Ձեզ ընտրել ձեր բիզնեսը բացելու և զարգացնելու ճիշտ ռազմավարություն: Մեր մասնագետները կուղեկցեն ձեզ այս աշխատատար ճանապարհորդության բոլոր փուլերում:

☎+374 33 311 00   

✉vardan@khechyan.com   

🏢 0002 Երևան, Եկմալյան փողոց, տուն 6, հարկ 2

🔗 https://www.armenianlaw.com/  

Tg: @VardanLaw