Ի՞նչ իրավունքներ ունի մարդը ձերբակալման ժամանակ:
Բոլորը պետք է իմանան դա: Ինչու՞։ Քանի որ, եթե դա տեղի ունենա, այլևս պատրաստվելու հնարավորություն չի լինի։ Ձերբակալման պահին ցանկացած մարդ ուժեղ սթրես է ապրում, որից չեն խուսափում օգտվել իրավապահ մարմինների որոշ աշխատակիցներ։ Այս հոդվածում մենք կվերլուծենք, թե ինչպես կարելի է անուղղելի սխալներ թույլ չտալ:
Եվ այսպես, եկեք պարզենք, թե ինչ է նշանակում ձերբակալում: Այսպիսով, կալանավորում համարվում է այն անձին, որը կասկածվում է հանցագործության մեջ, ազատությունից զրկելու գործընթացին ՝ առանց դատարանի որոշման:
ՀՀ Քրեական դատավարության օրենսգրքի 108-րդ և 109-րդ հոդվածների համաձայն ‘ քրեական ձերբակալման ժամկետը չի կարող գերազանցել 72 ժամը։ Ձերբակալման ժամկետը հաշվարկվում է ազատությունից փաստացի զրկելու պահից:
Ո՞ր դեպքերում կարող է անձը ձերբակալվել:
ՀՀ Քրեական դատավարության օրենսգրքի 108-րդ հոդվածի համաձայն ‘ անձը կարող է ձերբակալման ենթարկվել հետևյալ պատճառներով.
- Առկա է հիմնավոր կասկած, որ անձը հանցագործություն է կատարել;
- Եթե անձը հետևյալ գործով ներկայանում է մեղադրյալ, գտնվում է ազատության մեջ և պետք է ներկայացվի դատարան;
- Եթե անձը հետևյալ գործով ներկայանում է մեղադրյալ է և խախտել է խափանման միջոցները (Օրինակ ՝ անձը խախտել է դատարանի կողմից սահմանված տնային կալանքը)։
Ի՞նչ իրավունքներ ունեն մարդիկ ձերբակալման ժամանակ:
Ձերբակալվածների իրավունքներն ամրագրված են ինչպես ներքին օրենսդրությամբ, այնպես էլ միջազգային նորմերով: Եվ այսպես, ՀՀ Քրեական դատավարության օրենսգրքի 110-րդ հոդվածի համաձայն ‘ ձերբակալվածն ունի հետևյալ իրավունքները.
- Լռության իրավունք-անձը ձերբակալվելիս իրավունք ունի ոչինչ չասել: Եթե նա չգիտի ինչ ասել, ապա ամենալավն այն է, որ այդ պահին ոչինչ չասի: Ձերբակալվածների մեծ մասը նոր անսովոր միջավայրում և իրավապահ մարմինների աշխատակիցների ճնշման տակ գտնվելու պատճառով իրենց դիրքը ցուցմունքներով վատթարացնում են;
- Ձերբակալման պատճառի իմացության իրավունք՝ իրավապահ մարմինների աշխատակիցները պարտավոր են ձերբակալվածին հասկանալի լեզվով (անհրաժեշտության դեպքում թարգմանչի ներգրավմամբ) անհապաղ և մանրամասն բացատրել ձերբակալման պատճառները, ինչպես նաև տեղեկացնել նրա բոլոր իրավունքների և պարտականությունների մասին;
- Որակյալ իրավաբանական օգնություն ստանալու իրավունք՝ ձերբակալված անձինք իրավունք ունեն ստանալ որակյալ իրավաբանական օգնություն ինչպես մասնավոր պաշտպանից, այնպես էլ հանրային պաշտպանից, եթե նրանք ի վիճակի չեն ապահովել իրենց փաստաբանը, ոստիկանը պարտավոր է ընձեռել ձերբակալվածին այդ իրավունքից օգտվելու հնարավորություն ոչ ուշ, քան անձին ազատությունից փաստացի զրկելուց 3 ժամ հետո։ Պետք չէ անտեսել ներկայացված իրավունքը, քանի որ որքան շուտ կառուցվի պաշտպանական մարտավարությունը, այնքան մեծ է գործի բարենպաստ ելքի հնարավորությունը ձերբակալվածի համար;
- Ձերբակալվածի գտնվելու վայրի մասին որոշակի անձի տեղեկացնելու իրավունք: Անձը իրավունք ունի ընտրելու այն մարդուն, ով պետք է տեղեկացվի իր գտնվելու վայրի մասին, այդ հնարավորությունը պետք է տրվի ձերբակալվելուց հետո 3 ժամվա ընթացքում;
- Բժշկական օգնություն ստանալու իրավունք՝ անհրաժեշտության դեպքում ոստիկանությունը պարտավոր է միջոցներ ձեռնարկել ձերբակալված անձին բժշկական և (կամ) այլ օգնություն ցույց տալու համար:
Այս ամենից հետևում է, որ ձերբակալման դեպքերում անհրաժեշտ է բարձր որակավորում ունեցող իրավաբանական օգնություն, ուստի խորհուրդ ենք տալիս անհապաղ դիմել Վարդան Խեչյանի իրավաբանական գրասենյակ: Գրանցե՜ք կոնտակտները, որպեսզի չկորցնեք:
☎+374 33 311 00
🏢 0002 Երևան, Եկմալյան փողոց 6, հարկ 2
🔗 https://www.armenianlaw.com/
Tg: @VardanLaw