Ի՞նչ պետք է անի գնորդը, որպեսզի չընկնի պայմանագրերի և տարբեր փաստաթղթերի ծուղակը։

Բնակարան գնելիս գնորդը սկզբում պետք է կնքի պայմանագիր: Բայց մինչ պայմանագիր կնքելը, անհրաժեշտ է այն ուշադիր ուսումնասիրել: Քանի որ նման փաստաթղթերում լինում է բարդ իրավական տերմինաբանություն և կիրառվում են իրավական նորմեր, որոնց մասին ոչ ամեն քաղաքացի կարող է տեղյակ լինել։ Հարցեր առաջանալու դեպքում, լավագույն լուծումը որակավորված իրավաբանին դիմելն է, ով կարող է պարզաբանումներ տալ նման կետերի վերաբերյալ։ Գնորդի վիճակը բարելավելու նպատակով իրավաբանը կարող է նաև տալ որոշակի խորհուրդներ պայմանագիրը փոխելու նպատակով։  Հետագայում տան գնորդի համար շատ ավելի հեշտ կլինի խնդիրները լուծել, քանի որ նա մանրակրկիտ ձևով ծանոթացած կլինի ստորագրված համաձայնագրի հետ։

Ինչի՞ վրա պետք է ուշադրություն դարձնել պայմանագիր կնքելիս:

Կախված նրանից, թե ինչպիսի պայմանագիր է կնքվում, տարբերակվում են որոշակի կետեր, որոնց վրա արժե ուշադրություն դարձնել։ Եթե ​​խոսքը վերաբերվում է արդեն կառուցված անշարժ գույքին, այստեղ ամեն ինչ ավելի հեշտ է։ Պայմանագիրը պետք է անցնի նոտարական ծառայության միջոցով, նոտարական գրասենյակն այն համապատասխանեցնում է նմանատիպ տիպային պայմանագրերին և կնքում։ Եթե խոսքը վերաբերվում է տանը, որը գտնվում է դեռ կառուցման փուլում կամ որը պատրաստվում են կառուցել, նման դեպքերում պետք է շատ ավելի զգույշ լինել. Պետք է ուշադիր ուսումնասիրել, թե.

• ի՞նչ ժամկետներում պետք է տրամադրվի գույքը,
• ի՞նչ վիճակում է տրամադրվելու գույքը,
• ինչպե՞ս պետք է կատարվի վճարումը,
• ի՞նչ ժամկետներում պետք է կատարվի վճարումը,
• ի՞նչ պետք է կառուցվի գնվող գույքի տարածքում։

Գնորդը պետք է դիտարկի ներկայացված բոլոր հարցերը, որպեսզի հետագայում ձեռք բերի ցանկալի գույքը իր համար ձեռնտու պայմաններով: Չափազանց կարևոր է նաև այն ամենը, ինչը կապված է անշարժ գույքի հանձնման ժամկետների հետ։ Այս կետը լրացնելիս, գնորդը հետագայում հնարավորություն կունենա պաշտպանել տունը/բնակարանը ժամանակին ստանալու իր իրավունքները։ Այս դրույթները կառուցապատողներին պարտավորեցնում են նաև ժամանակին ավարտել իրենց աշխատանքը, քանի որ ներկայացված դրույթների չկատարումը հանգեցնում է պատասխանատվության՝ տուգանքների տեսքով։

Պայմանագիր կնքելիս չափազանց կարևոր է նաև ուշադրություն դարձնել գազաֆիկացման, ջրամատակարարման և նման այլ հարցերին, քանի որ հետագայում կարող է ստեղծվել այնպիսի իրավիճակ, որ պարզվի, որ կառուցապատողը պայմանագրով պարտավորություն չի ստանձնել մատակարարել գազ կամ ջուր, և գնորդը ստիպված կլինի ծախսել լրացուցիչ գումար, ժամանակ և ջանք այդ խնդիրները լուծելու համար։

Պայմանագիր կնքելիս պակաս կարևոր չէ ուշադրություն դարձնել նաև կառուցապատողի կարգավիճակին։ Պետք է պարզել, թե արդյո՞ք իր նախկին շինությունները նա հանձնել է նշված ժամկետներում, ինչ որակով և այլն:

Պայմանագիր կնքելիս պարտադի՞ր է դիմել մասնագետի:

Ոչ ոք չի պարտավորեցնում գնորդին պայմանագիր կնքելիս դիմել մասնագետի։ Եթե գնորդն ունի բավարար գիտելիքներ այս ոլորտում և հասկանում է բոլոր կետերը, նա հանգիստ կարող է ինքնուրույն կնքել պայմանագիր՝ առանց օգնության։ Բայց պրակտիկան ցույց է տալիս, որ նման փաստաթղթերում կան նրբություններ, որոնք ավելի լավ է քննարկել իրավաբանի հետ՝ ապագայում խնդիրներից խուսափելու համար: Նախընտրելի է դիմել իրավաբանի, ով կարող է գտնել պայմանագրում առկա բոլոր անճշտությունները, նշել բոլոր այն կետերը, որոնք անբարենպաստ են գնորդի համար՝ պայմանագրի կնքումից հետո դրանցից խուսափելու համար։

Ի՞նչ խնդիրների են բախվում գնորդները պայմանագիրը կնքելուց հետո և ինչպե՞ս է հնարավոր  դրանք լուծել։

Հիմնական խնդիրներից մեկն այն է, որ կառուցապատողները խախտում են անշարժ գույքի հանձնման ժամկետները։ Նման իրավիճակում հիմնական լուծումը վաճառողի հանդեպ տուգանքների տեսքով պատասխանատվության կիրառումն է։ Բայց դա կախված է այն բանից, թե արդյո՞ք այս դրույթները նշված են պայմանագրում: Ուստի կարևոր է պայմանագիր կնքելիս ուշադրություն դարձնել այս հարցի վրա և կառուցապատողի հետ քննարկել ժամկետների խախտման դեպքում տուգանքների սահմանման հարցը։  

Խնդիրներ են առաջանում նաև եզրափակիչ ակտի կազմման հետ կապված։ Դրա հետ կարելի է բախվել, երբ տունն արդեն պատրաստ է, բայց կառուցման ժամանակ վաճառողը կատարել է ճարտարապետական նախագծից դուրս որոշակի աշխատանքներ, ինչի արդյունքում լիազոր մարմինը չի ընդունում կամ հետաձգում է ավարտված տան ընդունումը: Նման իրավիճակում գնորդը չի կարողանա տեղափոխվել իր տուն, ստանալ սեփականության վկայական և այլն: Նման իրավիճակները նույնպես պետք է նախատեսվեն պայմանագրով։ Փաստաթղթում պետք է նշվի, որ նման իրավիճակի դեպքում գնորդին պարտավոր են վճարել որոշակի փոխհատուցում։

Ի՞նչ ռիսկեր կարող են առաջանալ հիփոթեքային վարկ կնքելիս:

Բանկի հետ պայմանագիր կնքելիս պետք է ուշադրություն դարձնել տոկոսադրույքին, և որպեսզի բանկը հետագայում չկարողանա միակողմանիորեն փոխել այն: Բացի այդ, հարկ է նշել, թե ինչ արժույթով է տրվում հիփոթեքային վարկը։ Հիփոթեքային վարկը արտարժույթով կնքելու դեպքում, հետագայում տեղի է ունենում փոխակերպման գործընթաց, որի ժամանակ գնորդը կարող է հայտնվել անցանկալի իրավիճակում։ Պետք է ուշադրություն դարձնել նաև ուշ վճարումների համար սահմանված տույժերին։ Որոշ դեպքերում բանկերը նախատեսում են շատ մեծ տույժեր, որոնք ցանկալի չեն գնորդի համար։ Անշարժ գույք գնելիս միշտ կլինեն որոշակի ռիսկեր, ամբողջությամբ խուսափել դրանցից անհնար է, բայց ճիշտ կազմմված պայմանագիրն օգնում է լուծել դրանց մեծ մասը։