Բնակարանի առուվաճառքի կեղծ գործարքը և պարտքերի վճարումից խուսափելը
Կեղծ գործարքը ձևակերպվում է առանց իրավաբանական հետևանքներ առաջացնելու մտադրության: Այդ դեպքում բնակարանի առուվաճառքի պայմանագիրը կարող է կազմվել ՀՀ օրենսդրության բոլոր պահանջների պահպանմամբ, սակայն սեփականատիրոջ փոփոխությունը կրելու է ձևական բնույթ: Ըստ էության անշարժ գույքը մնում է սկզբնական սեփականատիրոջ փաստացի տիրապետման ու օգտագործման ներքո և գործարքը կնքվում է անշարժ գույքը թաքցնելու և պարտատերերին գույքի վրա բռնագանձում տարածելու հնարավորությունից զրկելու նպատակներով:
Հայաստանում նման պրակտիկան բավականին տարածված է և պարտապանները նախապես փորձում են փոխանցել բնակարանի կամ այլ տեսակի անշարժ գույքի նկատմամբ սեփականության իրավունքն իրենց վստահված անձանց և հարազատներին, ուստի նմանատիպ վեճերի վերաբերյալ դատական գործերի թիվը բարձր է:
Կեղծ գործարքի վիճարկումը
Գործարքն անվավեր ճանաչելու համար պետք է ապացուցվի, որ նախկին սեփականատերը պահպանել է իր կապն ու հետաքրքրվածությունը օտարված անշարժ գույքի օբյեկտի նկատմամբ և փաստացի օգտագործում է այն: Այդ փաստն ապացուցելու նպատակով որպես վկաներ կարող են ներգրավվել նախկին սեփականատիրոջ հարևանները, որոնց ցուցմունքները կհաստատեն, որ վերջինս մինչ օրս բնակվում է այդ բնակակելի տարածքում: Բացի այդ, դուք կարող եք դիմել ոստիկանության մարմիններին՝ վաճառած բնակարանում վաճառողի բնակության փաստը ստուգելու խնդրանքով, ինչից հետո կկազմվի ապացուցողական ուժ ունեցող արձանագրություն:
Որպես գործարքի կեղծությունն ապացուցող այլ հանգամանքներ կարող են դիտարկվել բնակարանի հանձնման-ընդունման ակտի կամ բնակարանի ձեռքբերման գնի վճարումը հաստատող փաստաթղթի բացակայությունը: Ի հավաստումն կեղծ գործարքի կարող է ներկայացվել ՀՀ հարկային մարմինների կողմից տրամադրվող գնորդի եկամուտների վերաբերյալ հարցման պատասխանը, քանզի երբեմն կեղծ գործարքի ընթացքում որպես գնորդ հանդես է գալիս բնակարան ձեռք բերելու ֆինանսական հնարավորություն չունեցող անձ և նման իրավիճակում դատարանը կհամոզվի, որ բնակարանը փոխանցվել էր գույքը պարտատերերից թաքցնելու նպատակով, ինչի հիման վրա գործարքը կարող է անվավեր ճանաչվել:
Կեղծ գործարքի կողմերի գործողությունները
Գործարքն անվավեր ճանաչելու հնարավորությունը նվազեցնելու համար պայմանագրի կողմերը հաճախակի դիմում են մի շարք տարբեր գործողությունների: Երբեմն գնորդն անում է ամեն ինչ իրենից կախված ձեռքբերած բնակարանի նկատմամբ փաստացի օգտագործումն ու խնամքն ապացուցելու համար. օրինակ՝ հաշվառվում է այդ բնակարանի հասցեով, իր անունից կատարում է կոմունալ վճարումները, վճարում է անշարժ գույքի գույքահարկը, իր անունից կնքում է բնակարանի վերանորոգման կամ ապրանքների մատակարարման պայմանագրեր, իսկ վաճառողն իր հերթին կազմում է փոխառության պայմանագիր՝ բնակարանի վաճառքից ստացած միջոցների ճակատագիրը ցույց տալու համար:
ՀՀ անշարժ գույքի կադաստրի պետական կոմիտեում գրանցված գործարքը վիճարկելը բավականին բարդ գործընթաց է, ուստի և պետք է ուշադրություն դարձվի պետական գրանցմանը նախորդող գործողություններին: Ստուգեք գումարի փոխանցումը հաստատող ստացականի առկայության կամ բացակայության փաստը, քանի որ անշարժ գույքի առուվաճառքի պայմանագիրը միշտ չէ, որ ապացուցում է գումար ստանալու հանգամանքը: Բացի այդ, ուշադրություն պետք է դարձվի բնակարանի հանձնման-ընդունման ակտին, քանի որ հենց այդ փաստաթուղթն է ֆիքսում գույքը գնորդին փոխանցելու պահը:
Եթե կողմերը կազմել են վերոհիշյալ բոլոր փաստաթղթերը, ապա այդ դեպքում պետք է անցկացնել դատական փորձաքննություն, քանի որ գործարքի կողմերը կարող էին կեղծել դրանք: Եթե փորձաքննության արդյունքում հաստատվի, որ բնակարանի հանձնման-ընդունման ակտը կամ գումարի փոխանցման ստացականը կազմվել են՝ դրանցում նշված ամսաթվերից ուշ, այդ հանգամանքը վկայակոչելու է փաստաթղթերի կեղծման մասին:
13.04.2016